Zabawy logopedyczne z wyobraźnią – pobudź twórczość malucha

Boisz się, że Twoje dziecko zbyt szybko wejdzie w świat komercyjnej rozrywki? Spróbuj zaszczepić w nim pozytywne skojarzenia z twórczą zabawą, która wymaga jedynie otwartości i wyobraźni. Połącz ją z gimnastyką buzi i języka, dzięki czemu – w ramach rozrywki – Twoje dziecko wykona ćwiczenia logopedyczne.

Rodzic i dziecko budują więź poprzez wspólne doświadczanie zabawy. Wydaje ci się, że nie masz zasobów do jej wymyślania? Nic podobnego. Wystarczy, że przypomnisz sobie własne pomysły z dzieciństwa lub zainspirujesz naszymi przykładami.

Ćwiczenia logopedyczne dla dzieci a kreatywność

Fundamentem pięknej i wyraźnej mowy jest gimnastyka narządów za nią odpowiedzialnych. Dotyczy to buzi, języka, warg, policzków, żuchwy, podniebienia miękkiego. Ćwiczenia tych obszarów wzmacniają sprawność mięśni i przyczyniają się do poprawnego wypowiadania kolejnych głosek, sylab, wyrazów, zdań¹. W tym celu świetnie sprawdzą się zabawy logopedyczne, ponieważ forma zadania stymulującego rozwój mowy zależy od potrzeb i możliwości rozwoju osoby, do której jest skierowana².

W przypadku dzieci ćwiczenia mowy mogą jednocześnie wzmacniać ich funkcje poznawcze, motoryczne i kreatywne. Twórcze zabawy logopedyczne to takie, które łączą w sobie dwie korzyści: prawidłowy rozwój mowy dziecka oraz stymulowanie kreatywności, wyobraźni i zdolności twórczej². Takich ćwiczeń nie musi prowadzić tylko logopeda. Z łatwością możesz pomóc dziecku wykonywać je w domu, by jego wymowa była poprawna, a wyobraźnia jeszcze bardziej rozwinięta. Jednak w przypadku wątpliwości lub poważnych wad wymowy pociechy, warto skonsultować się ze specjalistą, który doradzi jakie i jak wykonywać ćwiczenia narządów artykulacyjnych.

Praktyczna gimnastyka buzi i języka – rozgrzewkowe ćwiczenia logopedyczne w domu

Przed zabawą warto rozgrzać aparat mowy. Poniżej przedstawiamy kilka propozycji².

Dmuchanie i chuchanie, czyli ćwiczenia oddechowe

Zwyczajne dmuchanie baniek mydlanych już pomaga dziecku wyćwiczyć funkcje aparatu artykulacyjnego. Można pójść dalej i zagrać mecz pingpongowej piłeczki dmuchając ją po stole. Z czego zrobicie Wasze bramki? Może z papierowych kubeczków? Następnym razem Waszą piłką mogą być kolorowe piórka, które każda ze stron stara się przedmuchać na stronę przeciwnika. Nie zapomnijcie wydzielić kolorowej linii po środku stołu. Dodatkowym utrudnieniem może być dmuchanie przez słomki.

Miny i minki

Dziwne miny to także doskonała zabawa, zwłaszcza kiedy dołączycie do niej dźwięki i przez minutę będziecie nieustannie je płynnie robić, starając się poruszyć jak najwięcej obszarów buzi. To prawdziwy wysiłek dla mięśni twarzy. Na koniec możecie zrobić sobie masaż buzi, oklepując ją opuszkami palców, jakby padał po niej lekki deszcz.

Masaże językiem

Masowanie wnętrza buzi językiem przy zamkniętych ustach, nadymanie policzków, robienie dziubków, naśladowanie głosów np. śmiech cienki i gruby, odgłosów np. szumiącego drzewa to proste i pożyteczne ćwiczenia.

Wodne bąbelki

Szklanka wody i słomka także wystarczy, by rozgrzać aparat mowy. Poproś, by maluch zrobił burzę w szklance wody, wydmuchując powietrze przez słomkę i tworząc bąbelki.

Pamiętaj, że gimnastyka buzi może być sprytnie wpleciona w codzienne czynności np.

• liczenie zębów czubkiem języka,
• oblizywanie miodu z ust,
• dmuchanie gorącej zupy,
• ziewanie

Zagadki i naśladowania, czyli logopedia z wyobraźnią

Wyraźną mowę można ćwiczyć podczas zabawy i to w bardzo twórczej aktywności. Na przykład udawanie zwierząt czy naśladowanie odgłosu, może ćwiczyć mimikę twarzy i zdolności aktorskie. Wspólnie z dzieckiem wyobraźcie sobie, a potem na zmianę pokażcie, jak ryczy groźny lew, kumka żabka, pies gryzie wyimaginowaną kość lub ryba głębinowa mówi, co zaraz zje na obiad.

Chcesz więcej propozycji twórczych, logopedycznych zabaw z dzieckiem? Oto i one.

• Znajdźcie swój ulubiony wierszyk łamiący język, powtarzajcie go od czasu do czasu i sami zobaczycie, jak gimnastyka buzi i języka wpłynęła na Wasze zdolności recytatorskie.
• Śpiewaj dziecku i razem z nim. Ta aktywność pozytywnie wpływa na oddychanie i fonację, a do tego pobudza wyobraźnię, zwłaszcza gdy jest połączona z zabawami ruchowymi. Wybierz piosenki, które będziecie wspólnie śpiewać, np. „Głowa, ramiona, kolana, pięty”, „Stary niedźwiedź mocno śpi” lub „Była sobie żabka mała”³.
• Znajdźcie swój ulubiony wierszyk łamiący język (są z nimi specjalne książki dla dzieci), powtarzajcie go od czasu do czasu i sami zobaczycie, jak gimnastyka buzi i języka wpłynęła na Wasze zdolności recytatorskie. Opowiadania i wierszyki logopedyczne mogą być świetnym początkiem do tworzenia własnych kreatywnych tekstów. Wybierzcie kilka przedmiotów z Waszego otoczenia i wspólnie ułóżcie historyjkę z nimi w roli głównej³.
• Rozwiązujcie zagadki. To one zachęcają do logicznego myślenia, rozwijają słownictwo i uczą spostrzegawczości, uwagi oraz wyobraźni. Na przykład Kiedy błyska, kiedy ulewa, kiedy wicher łamie drzewa, to już znak, że idzie duża, wielka, groźna, straszna…[burza]. Ma drzwi takie jak do mieszkania, ale mieszkają w niej ubrania [szafa]. Zagadki powinny być formułowane tak, by dziecko chętnie zgadywało i interesowało się ich rozwiązaniem⁴.

Zaproponowane ćwiczenia możecie powtarzać każdego dnia. Pamiętaj, że zabawy logopedyczne powinny być przyjemne dla dziecka, bo w końcu liczy się nie tylko nauka, ale i świetna rozrywka.

Bibliografia:

1. Rotyńska J., Jak wspierać mowę dziecka. 7 zabaw stymulujących rozwój językowy. Dostęp (12.05.2023): https://www.logopestka.pl/jak-wspierac-mowe-dziecka-7-zabaw-stymulujacych-rozwoj-jezykowy/

2. Galewska-Kustra M., Wspieranie rozwoju kreatywności dziecka jako element praktyki logopedycznej. O możliwych związkach logopedii z pedagogiką twórczości. Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej, (14), 53–71. Dostęp: https://doi.org/10.14746/ikps.2016.14.04

3. Saganowska N., Ćwiczenia logopedyczne w domu. Dostęp (12.05.2023): https://www.dobrylogopeda.edu.pl/poradnik-pacjenta/cwiczenia-logopedyczne-w-domu

4. Pawelec W., Rola zagadki w diagnozie i terapii logopedycznej. Biuletyn Logopedyczny Nr 33, 2019. Dostęp: https://www.polskietowarzystwologopedyczne.pl/wp-content/uploads/2020/08/029-044-Pawelec-Biuletyn-PTL-33-2019.pdf