Treść została zweryfikowana przez specjalistę: Katarzyna Bal-Gierańczyk, lekarz pediatra
Witamina C jest najbardziej znaną i popularną witaminą, wykazującą wielokierunkowe działanie na organizm człowieka1. Jej nazwa – kwas askorbinowy, ma związek ze szkorbutem, chorobą, którą powoduje niedobór tej witaminy (choć dzisiaj choroba ta praktycznie nie występuje)1. Organizm człowieka nie ma możliwości syntezy witaminy C, dlatego musi być ona dostarczana na bieżąco z pożywieniem1. Zbyt niskie spożycie tego składnika odżywczego może mieć groźne dla zdrowia konsekwencje. Jakie są objawy niedoboru witaminy C?
Witamina C a układ krwionośny
Witamina C jest bardzo aktywna biologicznie. To kluczowy składnik biorący udział w syntezie kolagenu II i III typu2, z którego produkowana jest tkanka łączna. Warto w tym miejscu wspomnieć, że kolageny II i III są substancjami podporowymi naczyń krwionośnych. Aktywny udział witaminy C w procesie ich powstawania ma bezpośredni związek z ochronnym działaniem na śródbłonki naczyń krwionośnych tkanki skórnej.
Czy witamina C uszczelnia naczynia krwionośne? Witamina C, będąc niezbędną w procesie tworzenia kolagenu, zapewnia utrzymanie mechanicznej odporności ścian naczyń włosowatych, dodatkowo warunkuje prawidłowy przebieg procesu gojenia ran2. Co za tym idzie, witamina C wzmacnia naczynia krwionośne, zapewniając ich prawidłowe funkcjonowanie3 oraz funkcjonowanie całego układu krwionośnego. Odgrywa więc ważną rolę w profilaktyce chorób z nim związanych.
Znaczenie witaminy C dla organizmu człowieka
Witamina C oprócz tego, że bierze udział w prawidłowym funkcjonowaniu układu krwionośnego, to również ogrywa ważną rolę w utrzymaniu ogólnego dobrego stanu zdrowia. Witaminie C przypisuje się udział w takich procesach jak4,5:
- Rola we wchłanianiu niehemowego żelaza oraz jego gromadzeniuw szpiku kostnym, śledzionie i wątrobie,
- Udział w przemianie aminokwasów,
- Wpływa na prawidłowy metabolizm cholesterolu, tłuszczów i kwasów żółciowych,
- Umożliwianie zachowania potencjału oksydacyjno-redukcyjnego w komórce.
- Wsparcie dobrego funkcjonowania układu odpornościowego organizmu.
Skutki niedoboru witaminy C – jakie są?
Objawy niedoborów witaminy C są zróżnicowane i zależą przede wszystkim od jej ilości dostarczonej z pożywieniem, a także od indywidualnych reakcji organizmu na niedostateczne spożycie tego składnika. Do najczęściej występujących objawów niedoboru witaminy C zalicza się m.in.4,5:
- zaburzenia w syntezie kolagenu,
- zaburzenia przemiany kwasów tłuszczowych i cholesterolu,
- osłabienie naczyń włosowatych i możliwość wystąpienia krwawych wybroczyn w różnych narządach,
- zwiększona podatność na infekcje,
- problemy z dziąsłami (obrzmienie, krwawienie),
- ogólne osłabienie organizmu,
- zmniejszona wydolność fizyczna,
- trudniejsze gojenie się ran.
Zaobserwowanie powyższych objawów powinno skłonić do konsultacji lekarskiej.
Witamina C a choroby układu krążenia
Niedobór witaminy C może stać się przyczyną rozwoju niedokrwistości na skutek niedostatecznego wchłaniania żelaza5. Niedokrwistość, nazywana także anemią, związana jest ze zmniejszeniem stężenia hemoglobiny w organizmie krwi. Wywołuje osłabienie, łatwą męczliwość, upośledza koncentrację i uwagę, ponadto wywołuje bóle i zawroty głowy oraz kołatanie serca i duszności6. Leczenie niedokrwistości preparatami żelaza powinno zawsze odbywać się z jednoczesną suplementacją preparatów witamin krwiotwórczych. Należą do nich witamina C, B6 i kwas foliowy. To one zwiększają skuteczność leczenia niedokrwistości7.
Podejrzewa się, że zbyt niski poziom witaminy C w organizmie przyczynia się także do zwiększenia ryzyka rozwoju nowotworów5.
Profilaktyka niedoboru witaminy C
Synteza witaminy C u człowieka nie jest możliwa, dlatego musi być ona dostarczona wraz z pożywieniem. Źródłem witaminy C w diecie są przede wszystkim warzywa i owoce. Duże pokłady tej witaminy występują w produktach takich jak czarne porzeczki, natka pietruszki, kiwi, czerwona papryka, truskawki, owoce cytrusowe i warzywa kapustne5.
Skutki niedoboru witaminy C, które zostały wyżej przedstawione, potrafią być poważne, dlatego w przypadku stwierdzonego niedoboru witaminy C, należy dodatkowo uzupełniać poziom tej witaminy. Do leczenia stanów niedoboru witaminy C i profilaktyki chorób wywołanych niedoborem witaminy C przeznaczony jest na przykład Juvit C. Substancją czynną leku Juvit C jest kwas askorbowy w ilości 100 mg w 1 ml kropli. Produkt zapewnia proste dawkowanie i wygodne podanie7.
Należy pamiętać, że Juvit C to lek. Dlatego przed użyciem należy zapoznać się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego. Można też skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.
Bibliografia:
1. Janda K., Kasprzak M., Wolska J., Witamina C – budowa, właściwości, funkcje i występowanie, Pom J Life Sci 2015, 61, 4, 419–425.
2. Pawlaczyk M., Korzeniowska K., Rokowska-Waluch A., Witamina C i skóra, Farmacja Współczesna, 2012; 5: 174-178.
3. Zawada K., Znaczenie witaminy C dla organizmu człowieka, Herbalism nr 1(2)/2016, 22-34.
4. Przygoda B., Witamina C, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2012.
5. Jarosz M., Rychlik E., Stoś K. i in., Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, 2020.
6. Karlikowska M., Niedokrwistość (anemia), Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2016.
7. Charakterystyka Produktu Leczniczego Juvit C
To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania. Nie przekraczaj maksymalnej dawki leku. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.
