U dzieci z nadwrażliwością lub nietolerancją pokarmową główną przyczyną zróżnicowanych dolegliwości klinicznych jest określony pokarm1. Leczenie wskazanych stanów chorobowych polega na czasowej eliminacji z codziennego jadłospisu dziecka szkodliwego jedzenia1. Tylko prawidłowo zbilansowana dieta pozwala zaspokoić organizm w niezbędne mu składniki odżywcze. Wyłączenia jedzeniowe mogą więc prowadzić do niedoborów witamin, których wystąpienie jest wskazaniem do podjęcia leczenia2. Jakie witaminy mogą przyjmować dzieci z alergią lub nietolerancją pokarmową? Odpowiadamy!
Alergia i nietolerancja pokarmowa – jak je rozpoznać?
Alergia pokarmowa jest nieprawidłową reakcją układu immunologicznego, występującą w krótkim czasie po zjedzeniu pokarmu zawierającego alergen3. Nawet niewielka ilość określonego pożywienia jest w stanie wywołać objawy takie jak pokrzywka, obrzęk twarzy, kaszel, trudności w oddychaniu, nudności, wymioty, a w skrajnych przypadkach nawet wstrząs anafilaktyczny, czyli ciężką reakcję alergiczną zagrażającą życiu3.
Alergię pokarmową można stosunkowo łatwo pomylić ze zdecydowanie częstszą nietolerancją pokarmową, ze względu na podobne objawy ze strony przewodu pokarmowego3. Jeśli u Twojego dziecka występuje nietolerancja pokarmowa, to gdy zje niewielką ilość danego pokarmu, nie wywoła to u niego żadnych niepożądanych dolegliwości3. Z kolei przy alergii pokarmowej nawet śladowa ilość pokarmu zawierającego alergeny może przyczynić się do wystąpienia reakcji alergicznej3.
Z kolei o nadwrażliwości pokarmowej mówi się wtedy, gdy występują obiektywnie potwierdzone, powtarzalne objawy podmiotowe lub przedmiotowe, wywołane przez spożycie określonego pokarmu lub składnika pokarmowego w dawce, która jest normalnie tolerowana przez osoby zdrowe4. U dziecka z nietolerancją pokarmową po spożyciu pokarmu, którego nie toleruje, mogą wystąpić niepożądane objawy przede wszystkim ze strony układu pokarmowego takie jak nudności, wymioty, ból brzucha czy biegunka4. Dodatkowo może pojawić się pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy, atopowe zapalenie skóry, alergiczny nieżyt nosa, astma, alergiczne zapalenie spojówek i podobnie jak w przypadku alergii nawet wstrząs anafilaktyczny4.
Czy dziecko z alergią lub nietolerancją pokarmową może zażywać produkty witaminowe?
Leczenie alergii i nietolerancji pokarmowej polega przede wszystkim na czasowej eliminacji z codziennego jadłospisu chorego szkodliwego pokarmu, jego składowych lub związków chemicznych dodawanych do żywności1. To sposób leczenia udokumentowanej nadwrażliwości pokarmowej4.
Bardzo ważne jest, by eliminując pokarm, na który dziecko ma alergie lub którego nie toleruje, zabezpieczyć je w podaż innych (równoważnych) pełnowartościowych składników odżywczych1. Dieta dziecka z alergią, jak i nietolerancją pokarmową powinna mieć taki skład jakościowo-kaloryczny, aby nie narazić go na wystąpienie biologicznych stanów niedoborowych5.
Zdrowa, odpowiednio zbilansowana i zróżnicowana dieta powinna dostarczyć organizmowi dziecka wszystkich niezbędnych mu składników odżywczych, witamin i minerałów. Jeśli jednak jest konieczność zastosowania diety eliminacyjnej u dziecka, istnieje ryzyko wystąpienia u niego niedoborów niektórych witamin2. W razie potwierdzonych badaniami niedoborów witaminowych niezbędne jest leczenie witaminami.
Leczenie niedoborów witamin powinno być wcześniej skonsultowane z lekarzem. Zasadniczo dziecko z alergią lub nietolerancją pokarmową może zażywać produkty witaminowe, jednak powinny być one dobrane adekwatnie do jego potrzeb, z uwzględnieniem wyłączeń żywieniowych. Oznacza to, że w składzie wybranego produktu nie mogą znajdować się składniki, na które dziecko jest uczulone lub których nie toleruje. Lekarz zdecyduje, jaki zestaw witamin jest potrzebny dziecku i dobierze odpowiedni dla niego produkt. W trakcie leczenia niedoborów witamin przy alergii lub nietolerancji pokarmowej należy ściśle przestrzegać zaleceń lekarza.
Dziecko z alergią lub nietolerancją pokarmową – o czym pamiętać podczas podawania witamin?
Tak jak zostało wspomniane, dobór odpowiedniej dla dziecka witaminy powinien odbywać się w porozumieniu z lekarzem. Bardzo ważne jest dokładne przeanalizowanie składu pod kątem obecności składników uczulających i nietolerowanych przez organizm dziecka. Pod uwagę trzeba wziąć przeznaczenie produktu, który powinien leczyć niedobory witamin, ale też im zapobiegać.
W zapobieganiu i leczeniu niedoborów witamin u niemowląt i dzieci można zastosować Juvit Multi krople. Lek ten można podawać w stanach zwiększonego zapotrzebowania, np. w okresie intensywnego wzrostu, wzmożonego wysiłku fizycznego czy podczas choroby przebiegającej z podwyższoną temperaturą. Jest odpowiedni także przy niedostatecznej podaży witamin w pożywieniu, która może mieć miejsce w trakcie stosowania diety eliminacyjnej, ale też w stanach niedożywienia i w okresie wczesnowiosennym6.
Znaczenie ma nie tylko skład i przeznaczenie, lecz również forma leku. Juvit Multi występuje w postaci roztworu, a jego podawanie jego wygodne, dzięki obecności kroplomierza. Zapewnione jest bezpieczeństwo stosowania, ponieważ dziecku łatwiej jest połknąć krople w porównaniu do tabletek. W dodatku Juvit Multi ma przyjemny pomarańczowy smak6.
Multiwitamina dla dzieci powinna być podawana w odpowiedniej dawce. Podczas podawania dziecku witamin należy zachować szczególną ostrożność. Trzeba ściśle przestrzegać zaleceń lekarza i stosować się do zaleceń z dołączonej do opakowania ulotki. W razie wątpliwości dotyczących podawania dziecku leku powinno się skonsultować z farmaceutą lub lekarzem.
Bibliografia
1. Kaczmarski M., Maciorkowska E., Jastrzębska J., Alergia i nietolerancja pokarmowa u dzieci. Rola diety eliminacyjnej, Alergia Astma Immunologia, 1996, 1, 7-11.
1. Książyk J., Szczapa J., Witaminy w diecie dziecka, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2016.
2. Jedynak-Wąsowicz U., Alergia pokarmowa u dzieci, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2016.
3. Bartuzi Z., Horvath A., Nadwrażliwość pokarmowa, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2020.
4. Kaczmarski M., Semeniuk J., Maciorkowska E., Zasady ustalania diet eliminacyjnych w przypadkach alergii i nietolerancji pokarmowych u dzieci, Z III Kliniki Chorób Dzieci Akademii Medycznej w Białymstoku.
5. ChPL Juvit Multi
