Wielu rodziców zastanawia się, jak wzmocnić odporność dziecka, jak sprawić, by chorowało mniej. Zwykle te pytania nasilają się w okresie jesienno-zimowym, w którym zwykle następuje szczyt zachorowań u dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Czy można poprawić odporność dzieci w sposób naturalny?
Układ immunologiczny dziecka kształtuje się do 12 roku życia. Dopiero od tego momentu zyskuje on pełnię zdolności obronnych i dużo sprawniej radzi sobie z infekcjami. Dopóki to nie nastąpi, dziecko jest bardziej podatne na infekcje i często choruje. Co jeszcze warto wiedzieć o odporności dzieci?
Odporność nieswoista rozwija się w trakcie życia płodowego i jest nazywana wrodzoną. Do jej uzyskania nie jest konieczny wcześniejszy kontakt z patogenem. Za odporność nieswoistą odpowiadają bariery mechaniczne m.in: skóra i błony śluzowe (naturalna bariera chroniąca przed wnikaniem drobnoustrojów) oraz czynności organizmu, które mają na celu usunięcie drobnoustrojów z organizmu, np. odruch kaszlu, kichanie czy wydzielanie śluzu przez nabłonek. Barierami chemicznymi są wydzieliny, np. pot, obecny w żołądku kwas solny oraz zawarte w łzach i ślinie substancje niszczące bakterie i wirusy. Barierę komórkową tworzą komórki obronne naszego układu odpornościowego.
Odporność swoista jest natomiast nabyta i nie otrzymuje się jej podczas narodzin. Do jej “nabycia” niezbędny jest kontakt z patogenem, co ujawnia się poprzez wystąpienie reakcji zapalnej w organizmie, która to reakcja ma na celu walkę z atakującym go patogenem. W przypadku ponownego zetknięcia się z tym samym patogenem organizm skuteczniej sobie z nim radzi.
W przypadku odporności nabytej istnieje dodatkowy podział na odporność bierną i czynną. Odporności czynnej nabiera się poprzez przechorowanie lub zaszczepienie, natomiast bierna przekazywana jest z mlekiem matki, z łożyska w trakcie ciąży lub poprzez –podanie surowicy z krwi tzw. ozdrowieńców.
Co zrobić, aby wzmocnić układ odpornościowy dziecka? Przekonaj się, że istnieją domowe sposoby na odporność, które warto wdrożyć do codziennych nawyków dziecka.
Regularna aktywność fizyczna oraz spędzanie czasu na świeżym powietrzu mogą wzmocnić organizm i przyczynić się do budowania naturalnej odporności. Wysiłek fizyczny stymuluje organizm, zwiększa się przepływ krwi przez tkanki, podnosi temperatura ciała, przyspiesza metabolizm. Procesy odpornościowe mogą zachodzić efektywniej. W przypadku niemowląt warto wprowadzić rytuał codziennych spacerów.
Regularny i spokojny sen pozwala organizmowi nie tylko się wyciszyć, ale i zregenerować oraz utrzymać stan równowagi. Noworodek powinien przesypiać nawet ok. 12-16 godzin na dobę, a dwu-trzylatek ok. 11-14, przedszkolak ok. 10-13 godzin. Sen powinien odbywać się w regularnych odstępach czasu i uwzględniać drzemki. Solidny odpoczynek dosłownie pozwala nabrać sił i “odbudować organizm”, dzięki czemu jest on mniej podatny na infekcje i choroby.
Dym papierosowy zwiększa ryzyko wystąpienia infekcji dróg oddechowych u dziecka. Należy unikać ekspozycji dziecka na szkodliwe substancje w powietrzu (dym papierosowy, smog). Można też zaopatrzyć się w domowy oczyszczacz powietrza.
Utrzymywanie odpowiedniej temperatury w pomieszczeniu sprawia, że nie dochodzi do zbytniej różnicy temperatur w kontakcie ze środowiskiem zewnętrznym. Nie następuje zjawisko szoku termicznego, który jest skrajną reakcją dla organizmu, szczególnie dziecięcego. Zimą nie warto przesadzać z wysoką temperaturą, nawet jeśli w domu mamy niemowlę. Warto też pamiętać o odpowiedniej wentylacji i regularnym wietrzeniu pomieszczeń. Dobrze, aby temperatura powietrza w pomieszczeniu nie przekraczała 20 st. C.
Zbilansowana dieta i regularne posiłki to niezwykle istotne elementy wpływające na wzmocnienie odporności u dziecka. Najważniejsze, by dieta dziecka była bogata w witaminy i mikroelementy. Dla budowania odporności ważne jest regularne spożywanie świeżych owoców, warzyw, nieprzetworzonej żywności, naturalnych probiotyków zawartych w fermentowanych produktach mlecznych (np. jogurt), produktów bogatych w kwasy Omega-3, żelazo, witaminę D3, witaminę C.
Dbałość o codzienną higienę powinna stać się nawykiem przedszkolaka czy dziecka wczesnoszkolnego. Należy nauczyć dziecko regularnego mycia rąk nie tylko po skorzystaniu z toalety, ale również po każdorazowym powrocie do domu i przed posiłkiem. Dłonie to najszybszy przekaźnik drobnoustrojów, które rozprzestrzeniają się przez dotykanie.
Szczególnie zimą niezwykle ważne jest odpowiednie ubieranie dzieci tak, aby nie uległy one przegrzaniu. Wydawać by się mogło, że wielowarstwowe ubieranie dziecka chroni je przed zachorowaniem. Natomiast przegrzewanie negatywnie wpływa na budowanie odporności dziecka. Lepiej zadbać o czapkę (30% ciepła ucieka przez głowę) i szalik niż przesadzić ze zbyt dużą ilością ubrań.
Stres, zarówno u dorosłych, jak i u dzieci wpływa na ogólne osłabienie, a więc i spadek odporności organizmu. Reakcje stresowe wpływają negatywnie na organizm, a pod wpływem przewlekłego stresu w organizmie zmniejsza się ilość komórek odpornościowych. Warto więc w miarę możliwości redukować czynniki stresogenne u dzieci lub łagodzić reakcje stresowe.
Kobiecy pokarm dostarcza wielu cennych składników, które wspomagają odporność dziecka. W pierwszym roku życia mleko matki stanowi podstawową dietę dziecka – z niego maluch pobiera niezbędne dla budowania odporności witaminy i składniki odżywcze. Do podstawowych składników mleka matki odpowiedzialnych za wspomaganie układu immunologicznego należą witaminy A i C. Karmienie piersią wpływa też na kolonizację dobroczynnych bakterii w organizmie dziecka, zmniejszanie ilości drobnoustrojów chorobotwórczych. Ważna jest też w tym kontekście dieta matki, zarówno w okresie ciąży, jak i laktacji – powinna być bogata w żelazo, kwasy omega-3, witaminę D3.
Podczas antybiotykoterapii należy stosować się do zaleceń lekarza – warto zapytać, jak możemy wspierać organizm dziecka w trakcie leczenia oraz jak pomóc mu się zregenerować po jego zakończeniu.
Pozwól dziecku na odpoczynek, dodatkowy sen, spokój i dawkę świeżego powietrza. To, na co szczególnie możesz zwrócić uwagę to odpowiednia dieta. Dobrze jest wzbogacić ją w probiotyki (np. jogurty), które wzmocnią osłabiony organizm, odbudują naturalną florę bakteryjną jelit i korzystnie wpłyną na regenerację po chorobie.
Przeczytaj również: Przeziębienie u dziecka – jak je szybko rozpoznać i wyleczyć? >>
Korzystanie z serwisu nie zastępuje diagnozy lekarza czy konsultacji farmaceuty, zaleceń lekarza, czy farmaceuty co do przyjmowania leków, a także treści ulotki i Charakterystyki Produktu Leczniczego. Dołożyliśmy wszelkich starań, aby opublikowane opracowania były najwyższej jakości i odpowiadały potrzebom czytelników, a również były zgodne z obowiązującymi przepisami i wytycznymi. Nie ponosimy odpowiedzialności za własne decyzje użytkowników, mogące mieć wpływ na ich zdrowie, prowadzoną działalność gospodarczą lub zawodową.
