Treść została zweryfikowana przez specjalistę: Katarzyna Bal-Gierańczyk, lekarz pediatra
Grypa jest zakaźną chorobą wirusową, której szczyt zachorowań przypada na okres od jesieni do wczesnej wiosny. Może być groźna nie tylko dla dorosłych, ale również dla niemowląt i dzieci.
Czym jest grypa u dzieci, jak się nią zarażają?
Chorobę wywołuje wirus grypy typu A lub B. Pierwsze objawy infekcji pojawiają się już po dwóch dniach od momentu wtargnięcia wirusa do organizmu dziecka. Wirus grypy przenosi się drogą kropelkową, więc można się nim zarazić poprzez przebywanie w pobliżu chorej osoby lub poprzez bezpośredni z nią kontakt (np. uścisk dłoni lub dotykanie przedmiotów należących do zainfekowanej osoby).
W przypadku dzieci głównym źródłem zakażeń może być szkoła lub przedszkole. Do zakażenia może też łatwo dojść w środkach komunikacji miejskiej czy w sklepie – wszędzie tam, gdzie mamy styczność z dużą ilością osób – potencjalnymi nosicielami wirusa.
Objawy grypy u dzieci – jak wyglądają początki grypy?
Objawy grypy u dzieci mogą być podobne do tych wskazujących na zwykłe przeziębienie. Jak rozpoznać zatem, że mamy do czynienia właśnie z grypą? Początek choroby jest nagły i ostry, pojawia się wysoka gorączka, sięgająca nawet powyżej 39○C. Oprócz tego można zaobserwować:
- dreszcze,
- bóle głowy,
- bóle mięśniowe,
- ból gardła,
- suchy kaszel,
- katar (zwykle o niewielkim nasileniu),
- ogólne osłabienie.
Rzadziej występującymi objawami są te związane z funkcjonowaniem układu pokarmowego. Mogą się więc pojawić u dziecka m.in. łagodna biegunka, nudności i wymioty.
W przypadku wysokiej gorączki utrzymującej się powyżej 3 dni oraz w razie nasilających się innych objawów – przede wszystkim duszności, wymiotów czy biegunki – należy niezwłocznie udać się z dzieckiem do pediatry.
Ile może trwać grypa u dzieci, jaki jest jej przebieg?
Gorączka oraz inne objawy wskazujące na grypę u dziecka mogą trwać ok. 3-7 dni. Po tym okresie zauważalne jest też ogólne osłabienie organizmu, może wciąż utrzymywać się kaszel.
Leczenie grypy u małego dziecka lub niemowlaka – na czym polega?
Jeżeli podejrzewasz grypę u dziecka, należy skontaktować się z lekarzem. Obecnie w POZ dostępne są szybkie testy wykrywające wirus grypy A i B w wymazie z nosogardła. Są to testy jakościowe, czyli dają wynik dodatni lub ujemny4. Masz wątpliwości, czy masz do czynienia z grypą? Przeczytaj artykuł: Czym różni się grypa od przeziębienia – częste objawy i różnice >>
Leczenie grypy potwierdzonej testem polega na włączeniu leku oseltamiwir najlepiej w ciągu 48 h od początku objawów. Jednak jeśli nie ma możliwości potwierdzenia etiologii infekcji, leczenie opiera się na łagodzeniu objawów choroby5. W zależności od ich nasilenia oraz biorąc pod uwagę wiek dziecka, należy stosować określone zasady mające wspomóc organizm w walce z chorobą.
- Niemowlęta
Kluczowe jest zapewnienie maluchowi odpoczynku oraz dostarczenie dużej ilości płynów, które zapobiegają odwodnieniu organizmu. W przypadku wystąpienia kataru należy zadbać o regularne oczyszczanie niemowlakowi nosa (najlepiej za pomocą aspiratora). Jeśli wystąpi gorączka, można zastosować chłodzące okłady oraz leki przeciwgorączkowe. Trzeba jednak pamiętać, że podawanie leków niemowlakowi (nawet tych bez recepty) najlepiej skonsultować z pediatrą.
- Starsze dzieci
Podawanie preparatów na kaszel, katar czy gorączkę dzieciom poniżej 4. roku życia, zawsze warto skonsultować ze specjalistą. Przede wszystkim należy zadbać o odpoczynek i regularne nawadnianie organizmu podczas infekcji.
W przypadku wystąpienia kaszlu można wspomagać się syropami – hamującym suchy kaszel oraz wykrztuśnym przy kaszlu mokrym. Ból gardła można łagodzić za pomocą domowych naparów lub podając dziecku pastylki na gardło o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym – te jednak warto stosować po konsultacji z lekarzem i tylko u dzieci powyżej 6 roku życia, aby wyeliminować ryzyko zadławienia. Warto też przypominać dziecku o regularnym oczyszczaniu nosa. Aplikacja soli fizjologicznej pomoże usunąć zatory z nosa i nawilżyć śluzówkę.
Domowe sposoby przy łagodnym przebiegu grypy u dziecka
U starszych dzieci, można łagodzić przebieg grypy za pomocą domowych sposobów. Mimo że dzieci tracą apetyt w czasie choroby, to warto dopilnować, aby spożywały regularne i wartościowe posiłki. Gorączka i walka z chorobą sprawiają, że wzrasta zapotrzebowanie na kalorie. Aby zmniejszyć dyskomfort związany z obolałym gardłem i połykaniem, dobrze jest przygotowywać starszemu dziecku miękkie posiłki i zupy. Należy pamiętać, aby w ramach posiłków dostarczać możliwie jak najwięcej witamin i składników mineralnych ze świeżych owoców i warzyw.
Wspomagająco na łagodzenie objawów kataru i kaszlu można stosować inhalacje na bazie naparów z ziół (np. majeranku, lipy, tymianku1), które ułatwią pozbycie się zalegającej wydzieliny i udrożnią drogi oddechowe. Wspomagająco w łagodzeniu nieżytu gardła, kaszlu i utrudnionym oddychaniu stosuje się także napary do picia (np. z szałwii2).
Stosuje się również domowe syropy np. na bazie cebuli, czosnku, imbiru, cytryny – to kilka składników, z których każdy ma korzystne właściwości, wspomagające walkę z infekcją. Syrop z czarnego bzu wykazuje właściwości przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne oraz działa napotnie i wykrztuśnie, wspierając organizm w zwalczaniu gorączki i kaszlu.
Jak wzmocnić dziecko po grypie? Rekonwalescencja
Każda infekcja powoduje osłabienie organizmu i nadwyrężenie systemu odpornościowego. Szczególnie w okresie jesienno-zimowym zwraca się uwagę na wzmocnienie organizmu po przebytej grypie czy przeziębieniu po to, by zminimalizować ryzyko kolejnej infekcji.
Utracone w wyniku choroby witaminy i minerały należy uzupełnić. Niedobory mogą wystąpić np. w przypadku witaminy C, która podczas infekcji jest szybko zużywana. Dlatego w okresach wzmożonych infekcji zaleca się, aby zwiększyć jej podaż. Warto też zadbać o odpowiednią zawartość witaminy A, witamin z grupy B, witaminy D3, kwasów Omega-3 w diecie. Gdy dieta bogata w warzywa i owoce okaże się niewystarczająca, można sięgnąć po preparaty z witaminami, dostosowane do wieku dziecka. Dla prawidłowego funkcjonowania układu odornościowego dziecka kluczowe jest również dostarczanie odpowiednich ilości witaminy D3.
Na podstawie:
1 Mrukowicz J. i in. Grypa. Medycyna Praktyczna.
https://www.mp.pl/pacjent/grypa/grypasezonowa/79643,grypa. Data dostępu: 03.12.2020.
2 Ożarowski A., Jaroniewski W., Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie. Warszawa 1987, s. 379.
3 Ożarowski A., Jaroniewski W., Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie. Warszawa 1987, s. 362.
4 Zastosowanie szybkich testów diagnostycznych w kierunku grypy oraz interpretacja wyników. Aktualne zalecenia. Medycyna Praktyczna.
https://www.mp.pl/grypa/artykuly/wytyczne/105844,zastosowanie-szybkich-testow-diagnostycznych-w-kierunku-grypy-oraz-interpretacja-wynikow-aktualne-zalecenia. Data dostępu: 15.03.2023.
5 Kuchar E., Mrukowicz J., Sawiec P., Grypa. Medycyna Praktyczna.
https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.18.1.1. Data dostępu: 15.03.2023.
6 Rusińska A i in., Zasady suplementacji i leczenia witaminą D – nowelizacja 2018 r., Postępy Neonatologii 2018; 24(1): 1-24.
To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania i tylko wtedy, gdy jest to konieczne. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.
Juvit C – Skrócona informacja o leku
Juvit Kids D3 – Skrócona informacja o leku
