Treść została zweryfikowana przez specjalistę: Katarzyna Bal-Gierańczyk, lekarz pediatra
Zwykle przeziębienie i grypa mogą dawać podobne objawy, szczególnie w początkowej fazie choroby. Dlatego wiele osób nie rozróżnia, z jakim rodzajem infekcji ma do czynienia. Na czym polega różnica między grypą a przeziębieniem?
Co to jest przeziębienie? Przyczyny, objawy, czas trwania
Przeziębienie jest wirusową chorobą zakaźną górnych dróg oddechowych ze szczególnym nasileniem objawów w okolicy nosa, gardła i zatok przynosowych. Najczęstszymi objawami tego rodzaju infekcji są:
- złe samopoczucie,
- katar i kichanie,
- ból gardła, czasem chrypka,
- u niektórych chorych kaszel.
U niemowląt i dzieci, częściej niż u dorosłych, może pojawić się gorączka lub stan podgorączkowy.
Więcej o objawach i sposobach leczenia przeziębienia u dziecka przeczytasz tutaj:
Objawy i leczenie przeziębienia u dzieci >>
Przyczyną przeziębienia są wirusy. Istnieje ponad 200 gatunków wirusów odpowiedzialnych za przeziębienie, z czego najczęściej powodują je tzw. rynowirusy, ale także koronawirusy, adenowirusy, parwowirusy, enterowirusy. Przenoszą się w powietrzu, czyli do zakażenia może dojść drogą kropelkową w czasie kontaktu z chorym, który kaszląc lub kichając rozpyla drobne kropelki wydzieliny dróg oddechowych zawierające wirusy. Kolejnym sposobem zakażenia jest bezpośredni kontakt z osobą zainfekowaną lub przedmiotem zakażonym, na którym znajdują się wirusy, a następnie przeniesienie ich w okolice ust lub nosa. Aby doszło do zakażenia często wystarczy uścisk dłoni, dotknięcie klamki lub poręczy.
Aby nie dopuścić do rozprzestrzenienia się wirusów, ważna jest higiena – częste mycie i dezynfekowanie dłoni oraz unikanie dużych skupisk ludzkich w okresie szczytu zachorowań (szczególnie jesienią i zimą).
Objawy przeziębienia zwykle ustępują po 7 dniach od wystąpienia pierwszych symptomów. Niektóre z nich mogą jednak utrzymywać się nieco dłużej (np. kaszel – nawet do 2 tygodni). Leczenie polega głównie na łagodzeniu objawów infekcji.
Czym jest grypa? Przyczyny, objawy, czas trwania
Grypa jest chorobą zakaźną układu oddechowego, wywoływaną przez wirusa grypy. Podobnie jak w przypadku przeziębienia wirus rozprzestrzenia się drogą kropelkową oraz przez bezpośredni kontakt z osobą zakażoną lub przedmiotami, których dotykała. Najwięcej zachorowań odnotowuje się podczas sezonowych epidemii (głównie późną jesienią i wczesną wiosną). Ryzyko zakażenia wzrasta szczególnie w dużych skupiskach ludzkich – szkoły, przedszkola, centra handlowe, środki komunikacji miejskiej, wydarzenia masowe – tam w szczególności dziecko jest narażone na kontakt z wirusami. Do najczęstszych objawów grypy należą:
- wysoka gorączka (zazwyczaj już pierwszego dnia infekcji),
- dreszcze,
- bóle mięśniowe,
- bóle kostno-stawowe,
- ból głowy,
- bóle gardła i suchy kaszel,
- uczucie wyczerpania i ogólnego rozbicia,
- brak apetytu.
U niemowląt i małych dzieci, oprócz wysokiej temperatury ciała, może się również pojawić łagodna biegunka, nudności i wymioty.
Objawy grypy utrzymują się zwykle u dzieci do 7 dni, ale dziecko może zarażać innych nawet do 10 dni od wystąpienia pierwszych objawów. Zakaźność jest tym większa, im wyższa jest gorączka i utrzymuje się do 24 godzin od momentu ustąpienia gorączki.
Grypa a przeziębienie. Porównanie objawów i sposobów leczenia
Grypa jest dużo poważniejszym stanem chorobowym niż przeziębienie. Jej wczesne objawy pojawiają się gwałtownie i zwykle mają ostry przebieg. Zazwyczaj towarzyszy jej nagła i wysoka gorączka oraz bóle mięśniowe.
Jest szczególnie groźna dla niemowląt i dzieci, których układ odpornościowy jest dopiero kształtowany, ale równie niebezpieczna jest dla osób starszych oraz osób chorujących na choroby przewlekłe. Niestety grypa może doprowadzić do poważnych powikłań, a nawet śmierci.
Więcej o objawach, czasie trwania i leczeniu grypy u dzieci przeczytasz tutaj: Objawy, czas trwania i leczenie grypy u dzieci i niemowląt >>
Przeziębienie jest zwykle dużo mniej poważne i niebezpieczne dla organizmu. Gorączka pojawia się zwykle u dzieci, dorośli rzadziej mają podwyższoną temperaturę. Pojawia się uczucie ogólnego osłabienia, katar i kaszel, ale objawy zazwyczaj ulegają złagodzeniu już po kilku dniach. Przy odpowiednim zadbaniu o odpoczynek, sen, nawodnienie organizmu oraz zastosowaniu domowych specyfików łagodzących objawy – istnieje małe ryzyko wystąpienia powikłań czy ciężkich stanów zagrażających zdrowiu czy życiu.
Grypa a przeziębienie – objawy
Objawy grypy i przeziębienia mogą być podobne, ale ich nasilenie i przebieg jest inny. Poniżej wymieniamy większość z nich i porównujemy ich występowanie i natężenie w odniesieniu do rodzaju infekcji:
Objawy |
Przeziębienie |
Grypa |
|---|---|---|
| Gorączka | rzadko, może się pojawić u niemowląt i dzieci | często (wysoka temp. powyżej 38 st. C) |
| Nieżyt nosa (katar, niedrożność, kichanie) | często | czasami |
| Dyskomfort w klatce piersiowej / kaszel | łagodny do umiarkowanego | często |
| Ból gardła | często | czasami |
| Bóle mięśniowe | niewielkie | nasilone |
| Bóle kostno-stawowe | niewielkie | nasilone |
| Ogólne osłabienie / zmęczenie | czasem | zazwyczaj |
Leczenie grypy i przeziębienia
W przypadku zaobserwowania u dziecka objawów mogących świadczyć o przeziębieniu lub grypie należy udać się do pediatry, który przebada malucha i wskaże metody leczenia. Leczenie grypy i przeziębienia jest najczęściej objawowe. Z racji tego, że są to infekcje wirusowe, antybiotykoterapia jest nieskuteczna. Aby wykluczyć chorobę o podłożu bakteryjnym, w POZ wykonywane są szybkie teksty na obecność antygenu wirusa grypy w materiale pobranym z nosa lub gardła4. Jeżeli od wystąpienia pierwszych objawów minęło nie więcej niż 72 h, wówczas zaleca się włączenie leku zawierającego oseltamivir – substancję czynną z grupy inhibitorów neuraminidazy5. Dzięki temu można osiągnąć najlepsze korzyści kliniczne, tj. skrócić czas trwania choroby oraz zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia powikłań6.
Ponadto leczenie polega na łagodzeniu objawów choroby domowymi sposobami lub zażywaniu leków dostępnych bez recepty, które wykazują działanie wspomagające walkę organizmu z chorobą.
W przypadku kataru, niedrożności nosa i zalegającej wydzieliny rekomenduje się regularne jej usuwanie (gruszka, wydmuchiwanie) oraz stosowanie inhalacji, np. z soli fizjologicznej. Lekarz może zalecić preparaty w sprayu stosowane miejscowo, które zmniejszają obrzęk i ułatwiają oddychanie.
Dla złagodzenia objawów kaszlu u starszych dzieci stosuje się syropy hamujące suchy kaszel i ułatwiające odksztuszanie wydzieliny w przypadku kaszlu mokrego. Można się wspomagać domowymi naparami z ziół (np. z tymianku). Aby nie podrażniać gardła i łagodzić ból w tej okolicy, warto podawać dziecku ciepłe napoje (np. z dodatkiem soku malinowego, cytryny, miodu), rozgrzewające zupy i posiłki w miękkiej postaci.
W łagodzeniu objawów towarzyszących infekcji pomocne są leki o działaniu przeciwbólowym i przeciwgorączkowym (paracetamol), a także o dodatkowym działaniu przeciwzapalnym (ibuprofen). Dawkowanie obu leków powinno być dostosowane do masy ciała dziecka.
Na podstawie:
1. Mejza F. Przeziębienie. Medycyna Praktyczna. https://www.mp.pl/pacjent/grypa/przeziebienie/61668,przeziebienie. Data dostępu: 03.12.2020.
2. Mrukowicz M i in. Grypa – jak się zarażamy? Medycyna Praktyczna. https://www.mp.pl/pacjent/grypa/grypasezonowa/48211,grypa-jak-sie-zarazamy. Data dostępu: 03.12.2020.
3. CDC. Przeziębienie czy grypa? Medycyna Praktyczna. https://www.mp.pl/pacjent/grypa/grypasezonowa/202726,przeziebienie-czy-grypa. Data dostępu: 03.12.2020.
4. lek. Magdalena Wiercińska; Grypa – rodzaje, przyczyny, leki i powikłania; https://www.mp.pl/pacjent/grypa/grypasezonowa/79643,grypa; dostęp: 12.04.2023
5. Leki przeciwwirusowe w leczeniu grypy. Oporność na leki przeciwwirusowe. Leki wspomagające; Przedruk z książki: Grypa. Praktyczne kompendium (red. Antczak A). Warszawa: Medical Tribune Polska, 2015; https://podyplomie.pl/medycyna/29352,leki-przeciwwirusowe-w-leczeniu-grypy-opornosc-na-leki-przeciwwirusowe-leki-wspomagajace; dostęp: 12.04.2023
6. Rekomendacje opracowane przez ekspertów: Polskiego Towarzystwa Pneumonologii Dziecięcej, Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego, Polskiego Towarzystwa Wakcynologii, Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej; Family Medicine & Primary Care Review 2019; 21(2)
7. dr hab. n. med. Filip Mejza; Centrum Alergologii Klinicznej i Środowiskowej Szpital Uniwersytecki w Krakowie; Zakład Alergologii Klinicznej i Środowiskowej Collegium Medicum Uniwersytet Jagielloński; Grypa i przeziębienie – objawy, różnice i zapobieganie; https://www.mp.pl/pacjent/grypa/grypasezonowa/61825,grypa-i-przeziebienie; dostęp: 12.04.2023
