Wbrew pozorom rozwój mowy nie rozpoczyna się wraz z wypowiedzeniem przez dziecko pierwszego słowa. Dziecko zaczyna mówić pod wpływem relacji z bliskimi ludźmi, którzy od pierwszego krzyku reagują z empatią na jego potrzeby.
Noworodek próbuje nawiązać kontakt z otoczeniem za pomocą płaczu. W ten sposób jest w stanie przyciągnąć uwagę mamy. Obserwuje, jak do niego mówi, i pod wpływem tych doświadczeń zaczyna stopniowo wyczuwać, kiedy matka chce z nim nawiązać życzliwy kontakt. Nawiązanie relacji z opiekunem jest również potrzebne do stopniowego przyswajania prawidłowych wzorców mowy.
Zainteresowanie matki, jej uśmiech i ciepły głos zachęcają dziecko do rozwijania kontaktu. W 2.-3. miesiącu życia niemowlę po raz pierwszy zaczyna uczestniczyć w rozmowie, wydając różne gardłowe dźwięki, piski i krzyki. Rusza przy tym żywiołowo całym ciałem i zaczyna gestykulować. Te odruchy, nazywane głużeniem, są wrodzone i można je zaobserwować u wszystkich niemowląt, również niesłyszących.
Ssanie piersi zapewnia gimnastykę ust, języka i całego aparatu mowy, a dotyk, uśmiech i czułe spojrzenia mamy wspierają rozwój mózgu i motywują dziecko do rozwijania coraz głębszych kontaktów z otoczeniem. W efekcie koło 6. miesiąca życia dziecko robi olbrzymi postęp – zaczyna gaworzyć. Powtarzanie zasłyszanych dźwięków, sylab „ba”, „ma”, „ta”, sprawia dziecku olbrzymią radość. Powstające dźwięki nie mają jeszcze znaczenia, ale dziecko uczy się korzystać ze strun głosowych do wyrażania emocji. Potrafi zwrócić na siebie uwagę mamy, zmieniając modulację głosu.
Już 10-miesięczny maluch próbuje powtarzać zasłyszane słowa i kojarzyć je z konkretnymi osobami czy przedmiotami. Najłatwiej wychodzą mu wyrazy dźwiękonaśladowcze lub zbudowane z identycznych sylab. Koło pierwszych urodzin dziecko potrafi już wypowiadać pierwsze słowa ze zrozumieniem, najczęściej takie, jak: mama, baba, tata, brum, ko ko.
Między pierwszym a drugim rokiem życia dziecko rozumie więcej wyrazów i zwrotów, niż jest w stanie samodzielnie powiedzieć. Charakterystyczne jest również upraszczanie słów, wypowiadanie tylko pierwszej albo ostatniej sylaby. Rozwój mowy w tym wieku przebiega skokowo. Łatwo przeoczyć moment, w którym dziecko zaczyna wypowiadać całe zdania – zwykle ma to miejsce koło 2. roku życia. Dobrze wiedzieć, że nie ma potrzeby poprawiania błędów popełnianych przez dwulatka podczas mówienia.
Do mówienia zachęca częste mówienie do dziecka. Warto już niemowlęciu opowiadać, co się dzieje wokół, co jest na obrazku, a przy tym używać prostych słów, bez nadmiernego zdrabniania. Warto czytać i oglądać z dzieckiem książeczki z obrazkami. Bardzo dobre są wszystkie zabawy paluszkowe, takie jak: „Gotowała sroczka kaszkę” czy „Idzie kominiarz po drabinie”, a także ćwiczenia manualne, w których dziecko maluje palcami czy dotyka przedmiotów o różnych fakturach.
U dzieci, u których rozwój nie przebiega harmonijnie, rozwój mowy może przebiegać z opóźnieniem. W takich przypadkach wskazana jest konsultacja z logopedą, który przekaże zestaw ćwiczeń i udzieli wskazówek, jak pracować z dzieckiem.
Korzystanie z serwisu nie zastępuje diagnozy lekarza czy konsultacji farmaceuty, zaleceń lekarza, czy farmaceuty co do przyjmowania leków, a także treści ulotki i Charakterystyki Produktu Leczniczego. Dołożyliśmy wszelkich starań, aby opublikowane opracowania były najwyższej jakości i odpowiadały potrzebom czytelników, a również były zgodne z obowiązującymi przepisami i wytycznymi. Nie ponosimy odpowiedzialności za własne decyzje użytkowników, mogące mieć wpływ na ich zdrowie, prowadzoną działalność gospodarczą lub zawodową.
