Rozszerzanie diety niemowlaka – jak wygląda? ABC rozszerzania diety

Zanim zupka czy deserek zastąpią jeden posiłek mleczny, minie jakiś czas. Jednak już od 5. miesiąca życia można oswajać malucha z nowymi smakami.

Najważniejsze przy pierwszych eksperymentach z niemlecznym jedzeniem jest to, aby nie wprowadzać kilku nowych smaków, czyli produktów do diety naraz. Jeśli zaproponujemy nowy produkt, np. marchewkę, podawajmy ją dziecku przez kilka dni, obserwując, jak reaguje na nią mały organizm. Jak nie pojawiają się objawy alergii, możemy przejść do nowego smaku, np. dyni, ziemniaków czy jabłuszka, a następnie podać zupkę z kilku warzyw. Już od 6. miesiąca można bardziej urozmaicić jadłospis i wprowadzać do diety dziecka również brokuły, kalafior, cukinię, a także jagody, owoce dzikiej róży czy brzoskwinie.

Dowiedz się, jak powinno wyglądać rozszerzanie diety niemowlaka. Poznaj najważniejsze zalecenia dotyczące tego, jak wprowadzić do diety dziecka nowe produkty.

Kiedy rozpocząć rozszerzanie diety niemowlaka?

Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia dzieci celem, do którego należy dążyć w żywieniu zdrowych niemowląt, jest wyłączne karmienie piersią przez pierwszych 6 miesięcy życia dziecka. Jeśli z jakiegoś powodu nie można karmić dziecka piersią, konieczne jest podawanie produktów zastępujących mleko kobiece. Produkty te wytwarzane są zwykle z białek mleka krowiego, poddanego niezbędnym zmianom zarówno ilościowym, jak i jakościowym1.

Choć w pierwszym półroczu mleko stanowi podstawę diety dziecka, to po ukończeniu przez nie 17. tygodnia życia i nie później niż w 26. tygodniu życia należy zacząć wprowadzać posiłki uzupełniające celem zaspokojenia rosnącego zapotrzebowania na pewne składniki odżywcze. Oznacza to, że zacząć rozszerzać dietę dziecka u większości niemowląt należy podczas jednoczesnego karmienia piersią lub mlekiem modyfikowanym1.

Wprowadzanie nowych produktów do diety powinno odbywać się stopniowo. Pokarmy inne niż mleko mamy czy mleko modyfikowane należy podawać pojedynczo. Posiłki bezmleczne powinny stopniowo zastępować mleko, tak aby pod koniec pierwszego roku życia niemowlę otrzymywało jedynie dwa lub maksimum trzy posiłki mleczne dziennie1.

Jak rozszerzać dietę niemowlaka? Najważniejsze zasady

Jeszcze raz należy wyraźnie zaznaczyć, że rozszerzanie diety niemowlaka powinno odbywać się etapowo. Nowości należy wprowadzać do diety dziecka pojedynczo, dając mu możliwość zapoznania się z nowym smakiem1.

Do zupek dla niemowląt nie należy dodawać soli ani cukru. Nie można ich gotować na wywarze z mięsa ani podgrzewać kilka razy. Warto zadbać o to, by warzywa, owoce i mięso, które podajemy dziecku, pochodziły ze sprawdzonego źródła. Aby ułatwić to zadanie, można sięgnąć po gotowe dania w słoiczkach. Są pełnowartościowe, a oprócz tego pomagają urozmaicić dietę maluszka i dostosować ją do różnych etapów żywienia.

Aż do ukończenia 1. roku życia nadal należy karmić piersią na żądanie lub podawać dziecku mleko modyfikowane. W 12 miesiącu życia należy zacząć powoli odchodzić od posiłków mlecznych1.

Nauka jedzenia z łyżeczki – jak powinna wyglądać?

Nie każde dziecko od razu akceptuje nowe smaki. Trzeba się więc przygotować, że rozszerzanie diety niemowlaka to długi proces. Na początku trudności może również sprawiać jedzenie z łyżeczki.

Mechanizm jedzenia z łyżeczki jest zupełnie inny od ssania – zaangażowane są inne mięśnie, inna jest koordynacja. Nie przejmujmy się, jeśli zauważymy, że podana na łyżeczce zupka za chwilę wypływa z buzi. Połykanie pokarmu podanego na łyżeczce jest trudną sztuką. Dlatego wystarczy, gdy zaczniemy od niewielkich ilości – 1–2 łyżeczki dziennie. Ważne też, by posiłek miał postać gładkiego musu. Może minąć nawet kilka tygodni, zanim maluch oswoi się z nowym sposobem jedzenia i w pełni się go nauczy1,2.

Schemat żywienia niemowląt, czyli ABC rozszerzania diety

Wskazówką dotyczącą zdrowego żywienia niemowląt jest tzw. schemat żywienia. Określa on optymalny czas wprowadzenia nowych pokarmów, np. gotowanego mięsa od 7. miesiąca, ryb 1–2 razy w tygodniu od 7. miesiąca czy możliwość podawania 3–4 jaj w tygodniu od 11.–12. miesiąca. Jak widać rozszerzanie diety niemowlęcia, a ściślej rzecz ujmując wprowadzanie nowych pokarmów do diety dziecka, co zresztą zostało już kilkukrotnie w tym artykule wspomniane, powinno odbywać się stopniowo2.

Zalecenia mówią też m.in. o ekspozycji na gluten, czyli wprowadzaniu glutenu do diety (w postaci kaszy manny) do diety niemowląt. Dzieciom karmionym piersią można go podać już w 5. miesiącu życia w zupce jarzynowej, a karmionym butelką w 6. miesiącu w mleku modyfikowanym lub zupce (2–3 g kaszki na 100 ml zupki lub mieszanki, czyli po ugotowaniu kaszki manny w wodzie jest około ½ łyżeczki na porcję zupki)2.

Nauka gryzienia i żucia niemowlęcia – krok po kroku

Rozszerzając dietę malucha o nowe pokarmy, pamiętajmy, by stopniowo zmieniać również konsystencję posiłków. Kiedy maluchowi zaczną wychodzić zęby, zupki nie powinny być już całkowicie zmiksowane na gładki mus. Małe kawałki owoców i warzyw zmuszają dziecko do nauki żucia i gryzienia. Umiejętności te przydadzą się w 2. roku życia, gdy do ręki malca trafi np. kanapka. Są również ważne w rozwijaniu aparatu mowy. Zbyt późne wprowadzenie do diety malucha zupek z wyczuwalnymi kawałkami warzyw często wiąże się z kolei z dużymi problemami w nauczeniu dziecka jedzenia posiłków o konsystencji innej niż papka1.

Bibliografia:
1. Szajewska H., Socha P., Horvath A. i in., Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Standardy Medyczne, Pediatria, t. 11, 321-338.
2. Dziechciarz P. Gieruszczak-Białek D., Horvath-Stolarczyk A. i in., Schemat żywienia niemowląt w 1. roku życia, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2014 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/zywienie/52544,schemat-zywienia-niemowlat-w-1-roku-zycia (dostęp: 2023.02.08.)).